เรื่อง เรียนรู้ขั้นตอนการทำโครงงานเทคโนโลยีสารสนเทศ
ขั้นตอนการทำโครงงานเทคโนโลยีสารสนเทศ
โครงงานคอมพิวเตอร์เป็นกิจกรรมที่ต้องทำอย่างต่อเนื่องหลายขั้นตอน และแต่ละขั้นตอนจะมีความสำคัญต่อโครงงานนั้นๆ การแบ่งขั้นตอนของการทำโครงงานอาจแตกต่างกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับลักษณะของโครงงานและการวางแผนการทำโครงงาน ในที่นี้จะแบ่งการทำโครงงานออกเป็น 6 ขั้นตอนดังนี้
1. ขั้นการคัดเลือกหัวข้อโครงงาน
2. ขั้นการศึกษาค้นคว้าจากเอกสารและแหล่งข้อมูล
3. ขั้นการจัดทำข้อเสนอโครงงาน
4. ขั้นการลงมือทำโครงงาน
5. ขั้นการเขียนรายงาน และขั้นการนำเสนอ
6. การแสดงผลงานของโครงงาน
1. ขั้นการคัดเลือกหัวข้อโครงงาน
โดยทั่วไปเรื่องที่จะนำมาพัฒนาเป็นโครงงานคอมพิวเตอร์ มักจะได้มาจากปัญหา คำถาม หรือความสนใจในเรื่องต่างๆ จากการสังเกตสิ่งต่างๆ ที่เกี่ยวเนื่องกับระบบคอมพิวเตอร์ หรือสิ่งต่างๆ รอบตัว ผู้เรียนสามารถจะศึกษาการได้มา ของเรื่องที่จะทำโครงงาน
2. ขั้นการศึกษาข้อมูลจากเอกสารและแหล่งข้อมูล
2.1 การขอคำปรึกษาจากผู้ทรงคุณวุฒิ จะช่วยให้ผู้เรียนได้แนวคิดที่ใช้ในการกำหนดขอบเขตของเรื่องที่จะศึกษาได้เฉพาะเจาะจงมากยิ่งขึ้น ในการศึกษาค้นคว้าดังกล่าว ผู้เรียนจะต้องบันทึกสรุปสาระสำคัญไว้ด้วย2.2 ศึกษาจากผลงานของโครงงานคอมพิวเตอร์จากงานแสดงนิทรรศการ หรือจากเอกสารรายงานโครงงานคอมพิวเตอร์ ซึ่งอาจค้นหาได้จากเว็บไซต์ต่าง ๆ ทั่วโลก จะช่วยเพิ่มพูนประสบการณ์ให้กับผู้เรียนในด้านความรู้ เทคนิคและวิธีการพัฒนา นอกจากนี้ยังทำให้เกิดแนวคิดที่จะดัดแปลงผลงานดังกล่าว มาจัดทำโครงงานคอมพิวเตอร์ในหัวข้อที่ตนเองสนใจด้วย
3. ขั้นการจัดทำข้อนำเสนอโครงงาน
การทำข้อนำเสนอโครงงานคอมพิวเตอร์มีขั้นตอนที่สำคัญดังนี้3.1 ศึกษาค้นคว้าเอกสารอ้างอิง และรวบรวมข้อมูลที่ได้จากผู้ทรงคุณวุฒิ
3.2 วิเคราะห์ข้อมูล เพื่อกำหนดขอบเขตและลักษณะของโครงงานที่จะพัฒนา
3.3 ออกแบบการพัฒนา มีการกำหนดลักษณะของเครื่องคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ และตัวแปลภาษา โปรแกรม และวัสดุต่างๆ ที่ต้องใช้กำหนดคุณลักษณะของผลงาน ระบุเทคนิคที่ใช้ในการพัฒนา พร้อมทั้งกำหนดตารางการปฏิบัติงาน
3.4 ทำการพัฒนาโครงงานขั้นต้น เพื่อศึกษาความเป็นไปได้เบื้องต้น โดยอาจจะทำการพัฒนาส่วนย่อยๆ บางส่วนตามที่ได้ออกแบบไว้แล้ว นำผลจากการศึกษาในช่วงนี้ไปปรับปรุงแผนการทดลองที่ออกแบบไว้ในครั้งแรก ให้เหมาะสมมากยิ่งขึ้น
3.5 จัดทำและเสนอข้อเสนอโครงงานคอมพิวเตอร์ต่ออาจารย์ที่ปรึกษา เพื่อขอคำแนะนำปรับปรุงแก้ไข
ข้อเสนอโครงงานควรจะประกอบด้วย
หัวข้อ/รายงาน
|
รายละเอียดที่ต้องระบุ
|
1.
ชื่อโครงงาน
|
ทำอะไร
|
2.
สาขาของงานวิจัย
|
ประเภทของโครงงาน
|
3.
ชื่อผู้ทำโครงงาน
|
ผู้รับผิดชอบโครงงาน
อาจเป็นรายบุคคล หรือรายกลุ่มก็ได้
|
4.
ชื่อที่ปรึกษาโครงงาน
|
ครู-อาจารย์ผู้ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษา
ควบคุมการทำโครงงานของผู้เรียน
|
5.
ระยะเวลาดำเนินงาน
|
ระยะเวลาการดำเนินงานโครงงาน
ตั้งแต่เริ่มต้นจนสิ้นสุด
|
6.
แนวคิด ที่มาและความสำคัญ
|
สภาพปัจจุบันที่เป็นความต้องการและความคาดหวังที่จะเกิดผล
|
7.
วัตถุประสงค์
|
สิ่งที่ต้องการให้เกิดขึ้นเมื่อสิ้นสุดโครงงานทั้งในเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ
|
8.
หลักการและทฤษฎี
|
หลักการและทฤษฎีที่นำมาใช้ในการพัฒนาโครงงาน
|
9.
วิธีดำเนินงาน
|
กิจกรรมหรือขั้นตอนการดำเนินงาน
เครื่องมือ วัสดุอุปกรณ์ สถานที่ และงบประมาณ
|
10.
ขั้นตอนการปฏิบัติ
|
วัน
เวลา และกิจกรรมดำเนินการต่างๆ ตามที่ระบุในข้อ 9. ตั้งแต่เริ่มต้นจนสิ้นสุด
|
11.
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
|
สภาพของผลที่ต้องการให้เกิด
ทั้งที่เป็นผลผลิต กระบวนการ และผลกระทบ
|
12.
เอกสารอ้างอิง
|
ชื่อเอกสาร
ข้อมูลที่ได้จากแหล่งต่างๆ ที่นำมาใช้ในการดำเนินงาน
|
4 .ขั้นการลงมือทำโครงงาน
4.1 การเตรียมการ
ต้องเตรียมเครื่องคอมพิวเตอร์ ซอฟต์แวร์ และวัสดุอื่นๆ เตรียมสถานที่สาหรับใช้ในการพัฒนาให้พร้อมด้วย และควรเตรียมสมุดบันทึก
4.2 การลงมือพัฒนา
ปฏิบัติตามแผนงานที่วางไว้ในเค้าโครง แต่อาจเปลี่ยนแปลงหรือเพิ่มเติมได้ถ้าพบว่าจะช่วยทำให้ผลงานดีขึ้น
1.จัดระบบการทำงานโดยทำส่วนที่เป็นหลักสำคัญๆ ให้แล้วเสร็จก่อน จึงค่อยทำส่วนที่เป็นส่วนประกอบหรือส่วนเสริมเพื่อให้โครงงานมีความสมบูรณ์ มากขึ้น และถ้ามีการแบ่งงานกันทำ
ให้ทำความตกลงในการต่อเชื่อมชิ้นงานที่ชัดเจนด้วย
2.พัฒนาระบบงานด้วยความละเอียดรอบคอบ และบันทึกข้อมูลไว้อย่างเป็นระบบและครบถ้วน
3.คำนึงถึงความประหยัด ความปลอดภัย และระยะเวลาในการทำงาน
4.3 การตรวจสอบผลงานและแก้ไข
การตรวจสอบความถูกต้องของผลงานเป็นความจำเป็นเพื่อให้แน่ใจว่าผลงานที่พัฒนาขึ้นทำงานได้ถูกต้องตรงกับความต้องการที่ระบุไว้ในเป้าหมาย และทำด้วยประสิทธิภาพสูงด้วย
4.4 การอภิปรายผลและข้อเสนอแนะ
เมื่อพัฒนาผลงานเรียบร้อยแล้ว ให้จัดทำสรุปด้วยข้อความที่สั้นกะทัดรัดอย่างครอบคลุมเพื่อช่วยให้ผู้อ่าน ได้เข้าใจถึงสิ่งที่ค้นพบจากการทำโครงงาน และทำการอภิปรายผลด้วย เพื่อพิจารณาข้อมูลและผลที่ได้ พร้อมกับนำไปหาความสัมพันธ์กับหลักการ ทฤษฎี หรือผลงานที่ผู้อื่นได้ศึกษาไว้แล้ว ทั้งนี้ยังรวมถึงการนำหลักการ ทฤษฎี หรือผลงานของผู้อื่นมาใช้ประกอบการอภิปรายผลที่ได้ด้วย
4.5 แนวทางการพัฒนาโครงงานในอนาคตและข้อเสนอแนะ
เมื่อทำโครงงานเสร็จสิ้นลงแล้ว ผู้เรียนอาจพบข้อสังเกต ประเด็นที่สำคัญหรือปัญหา ซึ่งสามารถเขียนเป็นข้อเสนอแนะและสิ่งที่ควรจะศึกษาและ/หรือใช้ประโยชน์ต่อไปได้
5. ขั้นการเขียนรายงาน
ข้อมูลที่จำเป็นในการนำมาเขียนรายงานมีดังต่อไปนี้5.1 รายละเอียดต่างๆ ในการพัฒนา และคู่มือการใช้งาน
5.2 รายงานโครงงานคอมพิวเตอร์เป็นวิธีสื่อความหมายที่มีประสิทธิภาพ เพื่อให้ผู้อื่นได้เข้าใจแนวคิด วิธีดาเนินการศึกษาค้นคว้า ข้อมูลที่ได้ ตลอดจนข้อสรุปและข้อเสนอแนะต่างๆ เกี่ยวกับโครงงาน ในการเขียนรายงานนั้น ผู้เรียนควรใช้ภาษาที่อ่านและเข้าใจได้ง่าย ชัดเจน กระชับ และตรงไปตรงมา
6. ขั้นการนำเสนอและการแสดงผลงานของโครงงาน
6.1 แสดงออกถึงผลิตผลของความคิด ความพยายามในการทำงานที่ผู้ทำโครงงานได้ทุ่มเท และเป็นวิธีที่ทำให้ ผู้อื่นได้รับรู้และเข้าใจถึงผลงานนั้น6.2 การเสนอผลงานอาจทำได้ในหลายรูปแบบต่างๆ กัน เช่น
- การจัดนิทรรศการโดยโปสเตอร์และอธิบายด้วยคำพูด เป็นต้น
- การรายงานด้วยคำพูดในที่ประชุม
- การแสดงผลงานโดยไม่มีการอธิบายประกอบ
6.3 เนื้อหาหรือองค์ประกอบที่ควรบรรจุอยู่ในการนำเสนอผลงาน ด้วยการระบุกฎเกณฑ์การให้คะแนนในส่วนของการนำเสนอผลงาน
